Thánh Giacôbê Đỗ Mai Năm - Linh mục (1781 - 1838) - Các Thánh Tử Vì Đạo tại Việt Nam

Giacôbê Đỗ Mai Năm sinh năm 1781 tại làng Đông Biên, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Ông có tên trong sổ bộ làng đời Tây Sơn là Mai Ngũ. Cha của ông Năm được truyền chức linh mục năm 32 tuổi.

Từ nhỏ, Giacôbê Năm đã sống trong Nhà chung, sau đó được vào học tại Chủng viện Kẻ Vĩnh dưới thời Đức Giám mục Jacques Benjamin Longer. Khi làm thầy giảng, ông được cử ở lại giúp việc tại Chủng viện. Ban ngày, ông chăm sóc người bệnh, buổi tối dạy học cho trẻ em làng Kẻ Vĩnh. Sau một thời gian, bề trên đưa ông về Đại chủng viện học tập, rồi truyền chức linh mục cho ông khi ông 32 tuổi và sai ông đi giúp đỡ các giáo xứ.

Linh mục Giacôbê Năm là người hiền hòa, dễ mến. Ông siêng năng đọc kinh, lần hạt và có lòng thương người nghèo khó, thường giúp đỡ họ về cơm áo và thuốc men.

Khoảng giữa thời Minh Mạng, do có lệnh cấm đạo, bề trên đưa ông Năm về Nhà chung Kẻ Vĩnh. Sau đó 2-3 năm, có sắc chỉ cấm đạo, bắt giữ các đạo trưởng và phá hủy các nhà thờ, nhà xứ. Lúc này, Nhà chung Kẻ Vĩnh bị giải tán, linh mục Năm phải trốn tránh tại nhà ông trùm Tốn ở làng Kẻ Nguồi trong khoảng 3-4 năm. Khi tình hình đỡ căng thẳng, ông trở lại Nhà chung Kẻ Vĩnh.

Tuy nhiên, không lâu sau ông lại bị truy bắt gắt gao nên phải lẩn trốn trong nhà ông trùm Đích ở Kẻ Vĩnh. Lúc này, có hai người tên Tỉ ở Đông Mặc và Xuân ở Tiểu Tức Mặc tỉnh Nam Định, đã tố giác vị trí ông cho quan Tuần phủ Nam Định tên Trịnh Quang Khanh.

Sáng ngày 11/5/1838, quan Tuần phủ đi thuyền đến bến Kẻ Vĩnh, lên ngồi tại đình làng và yêu cầu tất cả người dân từ 18 tuổi trở lên phải đến đình trình diện. Ông cũng bắt lý trưởng làm tờ cam kết, nếu bắt được linh mục và "đồ đạo" sẽ bị trị tội. Lúc này, linh mục Năm vốn đang chuẩn bị cùng người dân đi nấu cơm cho quan, nhưng bị lính bắt và trói lại cùng với ông trùm Đích rồi đem nộp cho quan tại đình làng.

Khi đối mặt quan, ông vẫn thẳng thắn xưng danh mình là linh mục. Quan hỏi tại sao không về nhà làm ăn mà vẫn giảng đạo trái lệnh. Ông trả lời mình không hề bước qua thập tự giá. Sau đó, quan ra lệnh đóng gông ông Năm cùng ông Đích và một số người khác rồi đưa xuôi về Nam Định. Khi vừa đến nơi, ông bị giam ngay lập tức.

Ngày 12/8/1838, linh mục Giacôbê Năm cùng ông Đích và ông Lý bị chém đầu tử hình tại Bảy Mẫu. Sau đó, Nhà chung xây mộ và treo câu đối để tưởng nhớ công đức ông.

Linh mục Giacôbê Đỗ Mai Năm được phong Chân phước vào ngày 27/5/1900 và được phong Hiển thánh vào ngày 19/6/1988.