Thánh Phêrô Vũ Đăng Khoa - Linh mục (1790 - 1838) - Các Thánh Tử Vì Đạo tại Việt Nam

Thánh Phêrô Vũ Đăng Khoa sinh năm 1790 tại làng Thuận Nghĩa, phủ Diễn Châu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ngài là con trai thứ ba trong gia đình, có tư chất thông minh, đức tính hiền lành, lại có lòng ước ao được sống đời dâng hiến.

Ban đầu, ngài được nhận vào giúp việc cho các linh mục. Tiếp theo, ngài được gửi đi học tại Chủng viện Vĩnh Trị, sau chuyển sang học tại Nhà tràng Hướng Phương. Trong suốt thời gian học tập, ngài luôn tuân thủ kỷ luật nhà trường, chăm chỉ học hành và rèn luyện các nhân đức. Sau khi hoàn tất việc học, thầy Khoa được cử đi giúp việc cho cha Nguyễn Đức Khiêm ở Hướng Phương.

Năm 1820, thầy Vũ Đăng Khoa được thụ phong linh mục tại Chủng viện Vĩnh Trị. Trong suốt 9 năm tiếp theo, cha Khoa đến giúp đỡ các giáo dân tại các giáo xứ ở Ninh Bình, Nghệ An và Hà Tĩnh. Đến năm 1829, Đức cha Harvard - Du bổ nhiệm cha làm chính xứ Kinh Nhuận, còn gọi là Cồn Dừa.

Cha Khoa có tính cách hiền lành, hết lòng vì giáo dân, nhưng cũng rất thẳng thắn nên được mọi người thương mến và kính phục. Sau hơn 2 năm làm cha xứ, ngài phải lánh nạn, trốn tránh và tạm trú tại nhà các giáo dân. Trong thời gian này, cha vẫn lo lắng và chăm sóc đoàn chiên của mình. Ngài thường âm thầm đến phục vụ tại các giáo họ, đôi khi phải đi giúp đỡ trong đêm tối, dưới mưa bão.

Có người đã tố cáo vị trí ẩn náu của cha Khoa. Ngày 02/7/1838, cha bị chặn bắt cùng hai người đồng hành là chú Khang và chú Đức tại Lễ Sơn. Sau đó, các ngài bị áp giải lên huyện rồi chuyển lên tỉnh Đồng Hới giam giữ. Tại đây, quan án tra tấn cha Khoa nhiều lần nhưng không lay chuyển được thái độ im lặng của ngài.

Cuối cùng, do quá sợ hãi trước hình phạt, chú Khang đã chỉ nơi ẩn náu của các vị thừa sai Dumoulin Borie - Cao, cụ Điểm và thầy Tự. Theo lời khai của chú Khang, ngày 02/8/1838, các vị này bị bắt và cùng bị giam chung với cha Khoa tại Đồng Hới.

Ngày 24/11/1838, cha Khoa bị tuyên án giảo tử hình tại pháp trường ngoài thành Đồng Hới dưới triều vua Minh Mạng. Thi hài của ngài được đưa về nhà thầy giảng Nguyên ở làng Mỹ Hương, huyện Lệ Thủy rồi chôn cất tại Nhà chung Kẻ Gốm. Sau này, hài cốt của ngài được cung nghinh về an táng tại quê nhà Thuận Nghĩa.

Linh mục Phêrô Vũ Ðăng Khoa được nâng lên hàng chân phước vào ngày 27/5/1900 và được phong hiển thánh vào ngày 19/6/1988.