Mục lục
Thánh Phêrô Trương Văn Thi sinh ra vào năm 1763 tại làng Kẻ Sở, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam trong một gia đình nghèo nhưng sốt sắng trong đạo. Dòng họ của cha Thi cũng có người đã tử vì đạo, đó là thầy Đường - anh ruột của cha Thi. Cha của ngài được thụ phong linh mục khi 43 tuổi.
Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ gửi Thi đi chăn bò cho dòng Mến Thánh Giá Kẻ Đầm từ khi cậu 12 tuổi. Các nữ tu nhận thấy cậu có đức tính tốt nên xin cha xứ nuôi dưỡng và cho vào học tại nhà xứ. Ngày càng tiến bộ trong nhân đức và học vấn, cậu Thi được làm thầy giảng. Không lâu sau, cậu được chọn vào chủng viện và được thụ phong linh mục vào ngày 22/3/1806 lúc 43 tuổi.
Sau khi được phong chức, cha Thi được bổ nhiệm đến coi sóc giáo xứ Sông Chảy, tỉnh Phú Thọ trong 27 năm. Các giáo hữu làm chứng về đức tính của ngài: sống khó nghèo, nghiêm cẩn trong việc cử hành thánh lễ, siêng năng ăn chay và cầu nguyện. Đức cha Du và Đức cha Khiêm cũng khen ngợi cha Thi là tấm gương sốt sắng, mực thước trong sinh hoạt, hiền lành và khôn ngoan.
Do chính sách cấm đạo của triều đình, giáo dân không dám mời cha đi chữa bệnh cho người hấp hối. Biết được, cha Thi buồn rầu nhưng vẫn dặn các tín hữu rằng khi có ai đau nặng sắp chết thì bằng mọi cách phải rước cha đến để cứu vớt linh hồn.
Năm 1833, khi được 70 tuổi, cha Thi được thuyên chuyển về quê nhà - giáo xứ Kẻ Sông. Do tình hình cấm đạo căng thẳng, ngài phải trốn tránh khắp nơi. Sau 7 năm, trong một lần hai cha Thi và cha Lạc gặp nhau để xưng tội thì bị lý Pháp cùng bốn tay chân bắt giữ. Biết tin, cha Lạc cũng xưng mình là linh mục và bị bắt cùng cha Thi rồi bị đưa về huyện Bình Lục giam giữ.
Các giáo hữu lo tiền chuộc nhưng hai cha vẫn bị bắt lại vào 10/10/1839. Một số người định bán cả cơ nghiệp để chuộc nhưng cha Lạc cương quyết từ chối, nói đây là ý Chúa. Sau 3 ngày bị giam ở Bình Lục, hai cha bị đưa lên Kẻ Chợ. Vì sức khỏe quá yếu, cha Thi được phép đi võng trong khi cha Lạc phải đi bộ với gông cùm.
Tại tỉnh, cha Thi và cha Lạc bị tra khảo 3 lần. Quan án bảo bước qua thánh giá để được tha nhưng cả hai cương quyết từ chối. Biết mình sắp bị xử tử, hai ngài chuẩn bị tinh thần, cầu nguyện và xưng tội. Ngày 16/11, cha Trân đem Mình Thánh Chúa vào cho các ngài. Đến 21/12, cha Thi và cha Lạc bị điệu ra pháp trường Cầu Giấy. Cha Thi cầu nguyện cùng cha Lạc rồi nói với lính canh "Tôi đã sẵn sàng, các người cứ việc". Ngài bị trói vào cột và bị xử trảm.
Linh mục Phêrô Trương Văn Thi được phong Chân phước vào 27/5/1900 và được tôn phong Hiển thánh vào 19/6/1988.